Çay Demleme Rehberi ve Çay Çeşitleri

İyi çay içebilmek çayınızın kalitesi kadar çayın demlenme süreciyle de yakından alakalıdır. Kötü çayı ne kadar iyi demlerseniz demleyin kaliteli çay elde edemezsiniz, öte yandan kaliteli ve iyi muhafaza edilmiş çayı yanlış demleyerek israf edebilirsiniz.  Dolayısıyla çay demleme konusunda temel kabul görmüş bilgilerle donanmak hem çayınızdan aldığınız lezzeti arttıracak hem de kendi damak tadınızı bulmanızda size yardımcı olacaktır.

Bu rehberde bulacağınız bilgiler çay demleme konusunda genel bir perspektif sağlamayı, çay severin kendi damak tadına uygun demleme yöntemini bulmasına yardım etmeyi amaçlamaktadır. Diğer bir ifadeyle buradaki bilgileri bir başlangıç rehberi olarak kullanabilir, kendi damak tadınıza uygun demleme yöntemini bulmada yardımcı olarak kullanabilirsiniz.

İyi Çay Nasıl Demlenir?

İyi çay demlemenin yolu, doğru miktarda suyun ve çay yaprağının kullanılması, su sıcaklığının çay çeşidine göre doğru ayarlanmasından ve demleme süresinin yine çay çeşidine bağlı olarak doğru uygulanmasından geçmektedir. Genel kural olarak, yaklaşık 200-250 ml suya, ortalama 3-3,5 gr çay yaprağı kullanılmalıdır. Demleme süresi ve kullanılacak suyun sıcaklığı ise çay çeşidine göre farklılıklar gösterir. Demleme süresi yeşil çay için ortalama 2-3 dakika arasında değişirken, siyah çay için bu süre beş dakikaya kadar çıkabilmektedir. Kullanılacak suyun sıcaklığı ise genel kural olarak çayın oksidizasyon oranı ile orantılı olarak artar ya da azalır. Mesela hiç okside edilmeyen yeşil çaylar 70 derece civarında düşük sıcaklıkta demlenirler, hatta Japon yeşil çayının 60 derece civarında demlenmesi önerilir. Öte yandan yüzde yüz oranında oksidize edilen siyah çay için doğru sıcaklık 95-100 derece civarında olacaktır.

Çay demlemede kullanılacak su hususunda genel olarak şişelenmiş kaynak suyunun kullanılması tercih edilmektedir. Bunun haricinde filtrelenmiş suyun kullanılması da mümkündür. Öte yandan eğer çeşme suyunuzun tadından memnunsanız ve çeşme suyuyla demlediğiniz çay damak tadınıza uygunsa çeşme suyunu da kullanabilirsiniz.

Elektrikli çay makineleri ve demlemede kullanılacak araçlar konusunda oldukça geniş bir yelpazeden bahsedebiliriz (ilgilenenler için buradaki en iyi çay makinesi yazısı tavsiye niteliğinde bir liste içeriyor). Özellikle oolong çay demlemede kullanılan yixing demliklerden, Japon Kyusu ve Türk usulü demlik ve çaydanlığa, hatta süzgeçli porselen/cam kupalara kadar bir çok usulde çay demlemek mümkündür. Genel olarak tavsiyemiz küçük demliklerde (yaklasik 200-250 ml civari) çayın demlenmesidir. Bu çercevede yixing, gaiwan, porselen/cam demliklerin kullanılması mümkündür. Bununla beraber daha yüksek hacimli demliklerin ya da kupaların kullanılarak çay demlenmesinde herhangi bir sakınca yoktur.

Çay Çeşitleri ve Demleme

Yeşil Çay

Yaklaşık 70-75 derece sıcaklıkta, 200-250 ml suya, 3-3,5 gr çay konularak demlenebilir. Demleme süresi 2-3 dakika arasında ayarlanmalıdır. Çayın kaliteli olması ve iyi muhafaza edilmesi şartıyla ikinci, üçüncü demlemeye gidilebilir.

Oolong Çayı

Yaklaşık 85-90 derece sıcaklıkta, 200-250 ml suya, 3-3,5 gr arası çay konularak demlenebilir. Demleme süresi 2-3 dakika civarındadır. Çayın kaliteli olması ve iyi muhafaza edilmesi şartıyla dört-beş demlemeye kadar gidilebilir.

Beyaz Çay

Yaklaşık 80-85 derece sıcaklıkta, 200-250 ml suya, 3-3,5 gr çay konularak demlenebilir. Demleme süresi yaklaşık 2-3 dakikadır. Çayın kaliteli olması ve iyi muhafaza edilmesi şartıyla ikinci, üçüncü demlemeye gidilebilir.

Siyah Çay

Yaklaşık 95-100 derece sıcaklıktaki 200-250 ml suya, 3-3,5 gr çay eklenerek demlenir. Ortalama olarak 3-5 dakika arasında demlenir. Benzer şekilde çayın kalitesine ve iyi muhafaza edilmesine bağlı olarak 2-3 demleme yapılabilir.

Puerh Çaylar

Yaklaşık 95-100 derece sıcaklıktaki 200-250 ml suya, 3-3,5 gr çay eklenerek demlenir. Ortalama olarak 2-5 dakika arasında demlenir. Çayın kalitesine bağlı olarak 3-5 demleme yapılabilir.