Adam Gibi Adam; İnsan Gibi İnsan Olmak

Bu “adam olmak” deyimi sanki sadece erkeklerin kastedildiği bir tanımlama gibi görünse de kadın erkek ayırmadan insan gibi insan olabilmek vurgulanmaktadır aslında. Adam olmanın birinci şartı, insan olmaktır. İnsan olmanın olumlu değerlerini özünde toplamak, İnsana yakışanı yapabilmektir…

Bu “adam olmak” deyimi sanki sadece erkeklerin kastedildiği bir tanımlama gibi görünse de kadın erkek ayırmadan insan gibi insan olabilmek vurgulanmaktadır aslında. Adam olmanın birinci şartı, insan olmaktır. İnsan olmanın olumlu değerlerini özünde toplamak, İnsana yakışanı yapabilmektir.

Adam gibi adam olmak insan olmanın tüm değerlerini kendinde barındırmak tüm toplumlarda, inanç sistemlerinde farklı beklentileri tanımlamak için kullanılmıştır

Adam gibi adam olmak

“Adam oğluna oğlum sen adam olmayacaksın dermiş oğlan gözünün altını üstü yırtıp kaymakam olmuş ve doğduğu kasabaya atanmış ilk iş olarak ta babasının getirilmesini emretmiş karakoldan gidip adamı apar topar getirmişler. Oğul; babasına bak ben ne oldum dercesine baba bak bana adam olmazsın derdim kaymakam oldum demiş. Baba; oğul ben sana kaymakam olamazsın demedim ki, Baksana babanı ayağına çağırıyorsun ve hala adam olamadığını gösteriyorsun Adam olsan babana sen gelir elini öper saygı sunardın zorla babanı karşına dikmezdin demiş…”

Yıllar önce dinlediğim belki birçoklarınızın da bildiği bu hikâyeyi tekrar dinlediğimde bu sayımızdaki makalemi bu konuda yazmaya karar verdim.

Bu “adam olmak” deyimi sanki sadece erkeklerin kastedildiği bir tanımlama gibi görünse de Kadın erkek ayırmadan insan gibi insan olabilmek vurgulanmaktadır aslında. Adam olmanın birinci şartı, insan olmaktır. İnsan olmanın olumlu değerlerini özünde toplamak, İnsana yakışanı yapabilmektir.

Adam gibi adam olmak insan olmanın tüm değerlerini kendinde barındırmak tüm toplumlarda, inanç sistemlerinde farklı beklentileri tanımlamak için kullanılmıştır. Bizim inancımızda ise Allah, diğer insanlara nasıl davranılması gerektiğini Kuran’da bildirmiştir ve Allah’a karşı duyulan sorumluluk, diğer insanlara karşı da en adaletli, en doğru, en dürüst tutumun gösterilmesini sağlayacağı anlatılmıştır. Bu konudaki. Ayetlerde, inananların bu yöndeki bakış açısı tarif edilmiştir. Ayetlerden anlaşılan inançlı insanların diğer insanlardan medet umma, onlardan karşılık bekleme gibi bir tavırları olmaması gerektiği, kendilerine verilen bir makam ya da mevkiden dolayı şımarmamaları, ne de içinde bulundukları zor durumdan dolayı ümitsizliğe kapılmamaları şeklinde tanımlamaları görmekteyiz.

Adam gibi adam tanımlaması toplumda nasıl karşılık buluyor diye merak edip araştırdım Şimdi “Adam gibi adamların” toplumda karşılık bulan özelliklerini sizlerle paylaşmak isterim;

• Her şeyden önce Söylediği her söz gerçek karşılığı ile kendisinde var olabilmiştir. Örneğin dost olmanın uzun zaman alacağını ve çok çaba gerektirdiğini bilir. Birkaç saat önce tanıştığı kimseye dostum diye hitap etmez. Benzer örnekler binlerce kez daha çoğaltılabilir ancak örneklemeyi çoğaltmanın bir anlamı yok zira konuştuğumuz dil ana dilimizdir. En iyi bildiğimiz iletişim biçimidir, en iyi bildiğimiz şeyi eğer aslından uzak tüketiyorsak bunun tek bir karşılığı olur yalan… Adam gibi konuşmuyorsak, yalan söylüyoruzdur. “Adam gibi adam” yalan söylemez…

• Kim olursan, ne olursan ol hayatta bir işi iyi yapacaksın mutlaka. “Adam gibi adam” insanların sırtında bir asalak gibi yaşamaz çünkü. Çok iyi bir anne ya da baba, Öğretmen, tamirci, doktor, mühendis, sanatçı her ne olursa olsun yaptığı işi en iyi şekilde yapar.

• “Adam gibi adam” Dünyaya sadece tüketmek için gelmez, bir gün mutlaka gideceğini bilir ve geride bırakabileceği güzel, doğru bir iz olması için çalışır.

• Yalnızca kendi egoları, zevkleri için yaşamaz, diğer insanları da düşünür, kendisi için istediklerinin bir başkasına zarar vermemesi onları incitip kırmaması gerektiğini bilir.

• Sadece yalan söylememiş olmak için değil, komplekslerinden kurtulmak içinde güzele güzel, doğruya doğru, yanlışa yanlış, iyiye iyi der.

• İnsanları sevmeyi başarır, yaşamayı da başardığı gibi. Öğrenmeye hep açıktır, içinde bulunduğu şartları bilmek ve donanmak için sonuna kadar kullanır. Bilir ki geliştikçe daha iyi bir insan olacaktır.

• Hayatı ciddiye alır “adam gibi adam” Bildiklerini ve sahip olduklarını paylaşmayı sever, başkaları yapmıyor diye doğru bildiklerinden asla vazgeçmez. Başkalarına göre değil, doğrularına göre yaşar.

• Çıkarları için, yaşamı kolaylaştırmak için yanlış olan düzene ayak uydurmaz, Bencillikten elde edeceğini biraz yorularak kazanır.

• Bildikleri onun kendine olan inancını arttırır, bu nedenle ne doğru bildiğinden vazgeçer nede bildiklerini paylaşmaktan kaçınır.

• Yaşama sanatındaki en güçlü silahı sahip olduğu hoş görüsüdür. Her şeyi olduğu gibi görür, beğenmediklerini hoşgörü ile değiştirir. Asla zaaflarına yenilip zor kullanmaz, zorun doğru olan olduğunu bilir, zoru tercih eder.

• Bir tek o kalsa da Dünyada gitmeden bir ağaç dikmeyi ihmal etmeyebilir. Bu başka insan gelir umudundan değil, bir canlıya daha sebep olduğundandır.

• Kendi kendisinin propagandasını yapmaz. Bunun kendini küçültmek olduğunu çok iyi bilir. Adam gibi adam çevresi ile de bellidir. Arkadaşlarını, dostlarını ince eleyerek seçer. “Aptallarla tartışma, çevredekiler farkınızı anlamayabilir.” sözünü hep aklında tutar.

• Adam olmak, gerekirse yolda yalnız yürüyebilmektir. Olduğu gibi görünmek, göründüğü gibi olmaktır. Akıllı ve cesur olmaktır. Etiket, paye, mevki ve paradan güç almadan; kaba değil içeriğe bakmaktır.

• O, düşünerek hareket eden ve konuşan insandır. Yaptıktan sonra düşünen, sürekli hayıflanan avamdan değildir.

• Adam olmak dürüst olmayı gerektirir. Aristo’nun lisesinin kapısında şöyle yazarmış: “Ey oğul! Kendini bul, kendini bil!” Adam olmak kendi gibi olmak, kendi gibi davranmaktır.

• Adam olmak, sevmeyi bilmektir.

• Konuşmasını bilmek, adam olmanın en önemli göstergelerindendir.

• Adam olmak, yılmamak, vazgeçmemek demektir. Asla umudunu yitirmemektir. Kimseye göbeğinden bağlı olmadan, özgürce yaşamaktır.

• “Bir kalıba uyayım beni sevsinler” diye kendinden çıkmak, aynada aksine bakamamak değildir. Onurlu ve kültürlü olmaktır. Görgülü ve sevecen olmaktır.

• Günü kurtarmak, ucuz hesaplar adamı olmak değildir. “Gelene ağam gidene paşam” demek de değildir. Bilgelik, dürüstlük, çalışkanlık onun için başta gelir. Görev bilinci ile yaşamaktır. Adam olmak adil de olabilmektir.

• Adam gibi adam zaten sıradan ve sürüden farklıdır. O, düşünür, sorgular, tartışır, okur, çalışır. Sözü, düşüncesi ve eylemi tutarlıdır. Bilge bir filozoftur.“

• “Ölçülü ve dengeli” olmak yaşamın anahtarıdır. Ölçüyü bulabilmek için çevresine ve kendisine objektif bakabilmek, aynayla korkmadan gerçek anlamda yüzleşebilmek gerekmektedir

Adam olmak sadece görgü ile eğitimle, aileden alınan terbiye ile yaşanmışlıktan edinilen demle, ne de edinilmiş bilgi ile olmaz bunların Tamamının ahenk ve düzen içerisinde söze, düşünceye ve eyleme geçişi adam gibi adam yani insan gibi insan olmanın gereğidir. Adam olmak” deyişi erdem sahibi olmayı içerir.

Aristoteles “Bilgi bir hazineyse, uygulanması da bu hazineyi açan anahtardır” der.  Adam olmak bir zanaattır. Sözde kolay gibi gözükebilir aslında çok zordur, sonu yoktur, meşakkatli bir süreçtir. Farklı bir duruştur. İlkeli, prensipli, öz disiplinli, Erdem sahibi bir yaşam sürmek demektir.

Andre Mazerelles ise “Bu meşakkatli bir zanaattır. İşin güç kısmı, adam olmak değil, adam kalmaktır” demiş her gün küçük hesaplar ile adam olma özelliğini kaybeden bir toplumda adam gibi adam olanlara selam olsun…

Bu makale Serhat Kültür dergisinde 2012 yılında yayınlanmıştır.

Yazar Hakkında

Mali müşavir ve eğitimci olan Nevzat Erdağ aynı zamanda yönetim danışmanlığı yapmaktadır. Yayınlanmış 12 kitabı bulunmaktadır. Erdağ’ın ayrıca sosyal ve mesleki içerikli 100’ün üzerinde yayınlanmış makalesi bulunmaktadır. www.nevzaterdag.com – nevzaterdag@nevzaterdag.com